آشنایی با الفبای عربی و نحوه‌ی یادگیری آن
مقدمه‌ای بر تاریخچه الفبای عربی
الفبای عربی یکی از پراستفاده‌ترین الفباهای جهان است که در فارسی نیز به کار می‌رود. این الفبا شامل ۲۸ حرف است که تلفظ آن‌ها برخلاف بسیاری از الفباهای دیگر، از دسته حروف خوش صدا است. الفبای عربی به شکل رسمی در سدهٔ چهارم میلادی به وجود آمده و پس از آن از طریق صفوف تحصیلی و کتب درسی به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود. بسیاری از کشورهای اسلامی نیز از الفبای عربی به عنوان الفبای رسمی خود استفاده میکنند.
همچنین، الفبای عربی دارای حروف و کلماتی است که در ظاهر مشابه هستند اما تلفظ آن‌ها متفاوت است و این می‌تواند برای یادگیری آن سختی‌هایی را به همراه داشته باشد.
الفبای عربی و نوشتار این زبان را، به طور عمده، می‌توان به دو بخش تقسیم کرد: کلاسیک و مدرن.
عربی مدرن
در سراسر جهان، عرب‌زبانان به عربی مدرن می‌نویسند و صحبت میکنند. عربی مدرن را می‌توانید در روزنامه‌ها، کتاب‌ها، برنامه‌های تلویزیونی، کنفرانس‌ها و مواردی از این دست مشاهده کنید. اگر به فکر یادگیری عربی، به عنوان زبان دوم، هستید، باید به سراغ یادگیری عربی مدرن بروید.
عربی کلاسیک
الفبای عربی و شکل نوشتاری آن، در ابتدا، به شکل امروزی‌اش نبوده است، بلکه تحولات بسیاری داشته است. عربی کلاسیک زبان قرآن و ادبیات کلاسیک عرب است. عربی کلاسیک بسیار متفاوت از شکل امروزی عربی است. بنابراین، کسانی که می‌خواهند قرآن را بخوانند باید به سراغ ترجمه آن بروند.
عربی کلاسیک محدود به یک نوع عربی نمی‌شود، بلکه در دوره‌های مختلف، تغییرات متعددی داشته است. برای مثال، نوشتار کوفی زبان عربی در کوفه، یکی از شهرهای عراق، شکل گرفت. زبان کوفی را می‌توانید روی فلزات و سنگ‌ها مشاهده کنید. همچنین، خط کوفی را در نسخه‌های قدیمی قرآن نیز می‌توانید مشاهده کنید. امروز، این خط زیبا دیگر کاربردی ندارد، مگر در مواردی خاص.
خط نسخ یکی دیگر از خطوط عربی است که ریشه در مکه و مدینه دارد و می‌توان آن را از اجداد خط امروزی عربی دانست. این خط در قرن چهارم هجری قمری شکل گرفت.
نگارش خط نسخ و شکل تکامل‌یافتۀ آن، در مقایسه با نگارش خط کوفی، بسیار آسان‌تر است. خط دیوانی یکی دیگر از انواع خطوط عربی است و عثمانیان آن را برای نگارش اسنادشان به خدمت گرفتند. در قرن نهم، رنسانس زبان فارسی شکل گرفت و سبب ایجاد خط تعلیق شد. خط نستعلیق از نوادگان همین خط تعلیق است و در حال حاضر، نوشتار زبان‌های فارسی، دری، پشتو و اردو است.
نحوه خواندن و نوشتن حروف الفبای عربی
قطعاً می دانید که در ابتدای یادگیری هر زبانی ابتدا باید الفبای آن زبان را یاد بگیرید و زبان عربی نیز از این قاعده مستثنی نیست. هر زبانی از تعداد معیّنی حرف تشکیل شده است که هر یک دارای شکل، اسم و تلفظ مختص به خود است.
خوشبختانه زبان ما فارسی است و حروف الفبای فارسی با عربی اشتراک زیادی دارد لذا در یادگیری حروف الفبای زبان عربی به مشکل نخواهیم خورد. تفاوت هایی که بین حروف الفبای فارسی و عربی وجود دارد عبارتند از:
از نظر تعداد: زبان عربی فقط چهار حرف کمتر از فارسی دارد که عبارتند از: «گ، چ، پ، ژ»(۱).
از نظر شکل: از حیث شکل فقط دو حرفش با فارسی تفاوت دارد و در مابقی همگی یکسان هستند و آن دو تا عبارتند از:
۱. در آخر بعضی کلمات «ت» را به صورت «ـة، ة» می نویسند {مثل رَحمَة، حیاة}.
۲. در آخر کلمات «ک» را به صورت «ك» می نویسند.
از نظر تلفظ: از نظر تلفظ فقط در ۱۰ حرف با هم تفاوت دارند که عبارتند از: «ح، ث ،ص، ض، ط، ظ، ذ، ع، غ، و». اینکه این حروف در عربی چگونه تلفظ می شوند را در علم تجوید باید یاد گرفت.
از نظر اسم: به جز دوازده حرف، در مابقی حروف اسمشان یکی است. در ذیل جدول حروف الفبای عربی را به همراه اسامی شان می آوریم و آنجایی که از نظر اسم تفاوت دارند را با رنگ آبی کمرنگ نشان می دهیم.
گویش‌وران زبان عربی در سراسر جهان
عربی از زبان‌های سامی است و در حال حاضر، حدوداً، 221 میلیون گویش‌ور در سراسر جهان دارد. این گویش‌وران لزوماً در کشورهای عرب‌زبان زندگی نمی‌کنند، بلکه در کشورهایی مانند ایران، تاجیکستان، ترکیه، ازبکستان و ایران نیز برخی مردم به زبان عربی صحبت میکنند.
در حال حاضر، بیش از 30 نوع عربی گفتاری وجود دارد. در ادامه، برخی از آن‌ها را برای‌تان گفته‌ایم:
عربی مصری
عربی مصری بیش از 50 میلیون گویش‌ور در سراسر جهان دارد و می‌توان آن را رایج‌ترین نوع عربی گفتاری دانست. دلیل این محبوبیت ریشه در محبوبیت فیلم‌ها و برنامه‌های مصری دارد.
عربی الجزایری
22 میلیون نفر در الجزایر به زبان عربی الجزایری صحبت میکنند.
عربی مغربی
19.5 میلیون نفر در مراکش به زبان عربی مغربی صحبت میکنند.
عربی سودانی
تقریباً 19 میلیون نفر در سودان به زبان عربی سودانی صحبت میکنند.
عربی صعیدی
19 میلیون نفر از اهالی مصر به زبان عربی صعیدی صحبت میکنند.
عربی شامی شمالی
در لبنان و سوریه، 15 میلیون نفر به زبان عربی شامی شمالی صحبت میکنند.
عربی موصلی
در ایران، عراق و سوریه، 14 میلیون نفر به عربی موصلی صحبت میکنند.
عربی نجدی
عربی نجدی در عربستان سعودی، عراق، سوریه و رواج دارد و تقریباً، 10 میلیون نفر به عربی نجدی صحبت میکنند.
مقایسه الفبای فارسی و الفبای عربی
- حروف الفبا در زبان فارسی دارای 32 حرف می باشد در صورتی که حروف الفبای زبان عربی 28 حرف است.
- در زبان فارسی 8 حرف از حروف زبان عربی وارد الفبای زبان فارسی شده است. این حروف شامل (ث، ح، ص، ض، ط، ظ، ع، ق) می باشد.
- 4 حرف از حروف الفبای فارسی مخصوص به زبان فارسی می باشد و در زبان عربی این حروف موجود نمی باشند. این حروف شامل (پ، ژ، گ، چ) می باشد.
- شکل حروف عربی و فارسی به جز چند مورد، بسیار شبیه و نزدیک به یک دیگر هستند. این حروف شامل (تاء، کاف، یاء) می باشد.
- در زبان عربی 10 حرف وجود دارد که از لحاظ تلفظ با حوف الفبای زبان فارسی یکسان نیست. این حروف به ترتیب شامل (ح، ث ،ص، ض، ط، ظ، ذ، ع، غ، و) می باشد.
- حرف همزه از زبان عربی وام گرفته شده است و در زبان فارسی مورد استفاده قرار می گیرد.
- هر حرف در زبان عربی بسته به اینکه در (ابتدای جمله، در میان جمله، در انتهای جمله، به تنهایی) قرار گیرد، طرز نوشتن آن نیز تغییر پیدا می کند.
- زبان فارسی و زبان عربی هر دو از سمت راست نوشته می شوند.
- در زبان عربی و فارسی، حروف کوچک و بزرگ وجود ندارد.
زبان عربی کامل‌تر است یا زبان فارسی؟
هر زبانی از تعداد حروف الفبای متفاوتی تشکیل شده است. کم یا زیاد بودن تعداد حروف الفبا، نشان دهنده کامل یا ناقص بودن آن زبان نیست. برای مثال در زبان عربی 28 حرف وجود دارد اما در زبان فارسی 32 حرف. کم بودن تعداد حروف الفبای زبان عربی به معنای ناقص بودن آن زبان نیست و تا به الان، زبان عربی را کامل ترین زبان دانسته اند. این زبان در کشورهای مانند عربستان، مصر، تونس، یمن، عمان، فلسطین، لیبی،قطر، بحرین، سودان، امارات محتده عربی، لبنان، کویت، عراق، سومالی، سوریه، الجزیره و… زبان رسمی محسوب می شود.
یادگیری سریع زبان عربی
برای یادگیری هر زبانی با رعایت برخی از نکات روند یادگیری، نیز سریع تر می شود. این نکات شامل:
- عربی دارای لهجه ها و گویش های مختلفی می باشد. همان ابتدا دقت داشته باشید که قصد یادگیری چه لهجه و گویشی را دارید.
- می توانید برای یادگیری زبان عربی در کلاس ها و دوره های آموزش زبان عربی شرکت کنید و یا یادگیری خود را به صورت خودآموز شروع کنید.
- از دوره ها و کلاس های آنلاین زبان عربی استفاده کنید. آموزش زبان عربی به صورت آنلاین، یادگیری نامحدودی را در اختیار ما قرار می دهد.
- عربی را به صورت پایه و اصولی فرا گیرید و از روش های جدید برای یادگیری زبان عربی استفاده کنید.
- از سریال های زبان عربی برای یادگیری گویش ها و لهجه و تلفظ عربی استفاده کنید.
پیشنهاد ما به شما:
روش‌هایی برای یادگیری الفبای عربی
چطور می‌توان عربی را سریع یاد گرفت؟
- یادگیری سریع این زبان نیاز به پشتکار فراوانی دارد، اما قطعا امکان‌پذیر است.
- عربی شکل‌های زیادی دارد. ابتدا تصمیم بگیرید کدام شیوه و نوع را می‌خواهید یاد بگیرید.
- با اصول پایه شروع کنید.
- از دیکشنری عربی استفاده کنید.
- به عربی صحبت کنید.
- مطالعه زیاد داشته باشید.
- هرگز یادگیری را متوقف نکنید.
- استفاده از اساتید مجرب و حرفه ای.
- استفاده از دوره های آموزشی همچون “آموزش مکالمه عربی فصیح” و “آموزش مکالمه عربی لهجه عراقی “
